Είτε είμαστε ιδιώτες και έχουμε ξεχασμένο ένα μπουκάλι λικέρ που μας έφεραν δώρο πρίν πολύ καιρό, είτε είμαστε επαγγελματίες της εστίασης και έχουμε στο μπαρ αρκετές ανοιχτές φιάλες, θα πρέπει να έχουμε κάποιες βασικές γνώσεις για τη συντήρηση των διάφορων ποτών, ώστε να μην αναγκαστούμε να πετάξουμε μια ακριβή φιάλη κρασί, ή ακόμα χειρότερα να βλάψουμε την υγεία τη δική μας ή των πελατών μας, σερβίροντας ακατάλληλα προϊόντα.
Κατ αρχάς θα σταθούμε στη σωστά αποθήκευση των εκάστοτε ποτών. Μεγάλος εχθρός κάθε λογής ποτού είναι η υψηλή θερμοκρασία, και το φώς (πιο συγκεκριμένα η υπεριώδης ακτινοβολία). Έχουμε λοιπόν αλλοιώσεις στο χρώμα και στη γεύση (διάσπαση οργανικών ενώσεων ). Αν σε αυτούς τους δύο παράγοντες προσθέσουμε την παρουσία οξυγόνου, (πχ ανοιχτή φιάλη ), έχουμε οξείδωση, οδηγώντας σε ξεκάθαρη αλλαγή της χημικής σύστασης. Έτσι λοιπόν το ακριβό κρασί γίνεται απλά ένα καλό ξύδι!
Έτσι λοιπόν ένα σχετικά σκοτεινό σημείο, χωρίς άμεση ακτινοβολία του ήλιου, με όσο το δυνατό χαμηλότερη θερμοκρασία είναι κατάλληλο. Το ψυγείο είναι απαραίτητο για τη διατήρηση των ποτών με χαμηλό αλκοόλ, ιδίως εάν το μπουκάλι έχει ανοιχτεί και πρέπει να πολεμήσουμε την οξείδωση.
Ας δούμε όμως τις κυριότερες κατηγορίες ποτών και πως συμπεριφέρονται:
Μπίρα
Σίγουρα δεν αγαπά τις υψηλές θερμοκρασίες, αλλά δεν έχει ανάγκη να μπεί σε ψυγείο για να συντηρηθεί. Εξαίρεση αποτελούν οι φρέσκιες μπίρες που απαιτούν ψυγείο για τη διατήρησή τους. Πάντα υπάρχει αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης, είναι όμως κοινή παραδοχή πως μπορεί να διατηρηθεί και πέραν αυτής, για περίπου 3 μήνες, χάνοντας όμως ένα κομμάτι της γεύσης και των αρωμάτων της. Για το λόγο αυτό συνιστούμε να τηρείτε την ημερομηνία αυτή, ώστε το προϊόν να έχει το μέγιστο γευστικό και αρωματικό προφίλ για το οποίο φρόντισε ο παραγωγός.
Κρασί
Σίγουρα απαιτεί σκοτεινό και δροσερό περιβάλλον για να διατηρηθεί αρκετά, και εάν πρόκειται για μπουκάλι με φελλό, να βρίσκεται σε οριζόντια θέση, ώστε αυτός να μη ξεραίνεται, κάτι που θα οδηγήσει σιγά σιγά οξυγόνο στο εσωτερικό του μπουκαλιού. Το πόσο μπορεί να διατηρηθεί ένα κρασί εξαρτάται από πολλούς παράγοντες (ποικιλία, ποιότητα, μέθοδος οινοποίησης, κ.α), και απαιτεί μεγάλη ανάλυση. Σίγουρα όμως ένα ανοιχτό μπουκάλι κρασί πρέπει να αποθηκεύεται στο ψυγείο, όσο πιο καλά σφραγισμένο γίνεται (ιδανικά να αφαιρεθεί ο αέρας με ειδική τρόμπα), και να καταναλώνεται εντός ελαχίστων ημερών.
Βότκα
Καθώς σχεδόν όλες οι βότκες έχουν ελάχιστα χημικά πρόσθετα, και αποτελούνται κυρίως από οινόπνευμα (εξ ου και η ουδέτερη γεύση), έχουν μεγάλη αντοχή στο χρόνο! Εφόσον μιλάμε για ποιοτική βότκα, μπορούμε να την αφήσουμε σφραγισμένη για πάνω από 40-50 χρόνια, και εφόσον την ανοίξουμε, έχουμε μπροστά μας περίπου 10 χρόνια μέχρι να αρχίζει να παρουσιάζει αλλοιώσεις.
Ουίσκι
Εδώ, επειδή υπάρχουν κάποια πρόσθετα στοιχεία πέραν του αλκοόλ, είναι σχετικά ευαίσθητο στην διαδικασία της οξείδωσης. Άρα, αφού ανοιχθεί θα πρέπει να καταναλωθεί σε περίπου ένα έτος, νούμερο που μπορεί να μειωθεί, εάν η στάθμη στο μπουκάλι είναι σχετικά χαμηλή, και κατ επέκταση έρχεται σε επαφή με περισσότερο οξυγόνο.
Τζιν
Το δημοφιλές αυτό ποτό, ενώ είναι πολύ ανθεκτικό στο χρόνο για όσο καιρό είναι σφραγισμένο, τα αποστάγματα φυτών που περιέχει (πχ άρκευθος) το κάνουν ευαίσθητο στο οξυγόνο, οπότε θα πρέπει να καταναλωθεί εντός ενός έτους από το άνοιγμα της φιάλης.
Τεκίλα
Παρόμοια συμπεριφορά και για τη τεκίλα, με μεγάλη αντοχή της κλειστής φιάλης, αλλά συνιστάται η κατανάλωση εντός 3-4 μηνών για να μη χάσει καθόλου από τη γεύση της.
Μπράντυ
Εφόσον το προφυλάξουμε από το φώς και τη ζέστη, έχει πολλές δεκαετίες μπροστά του. Από τη στιγμή που θα το ανοίξουμε, πρέπει να καταναλωθεί εντός περίπου δύο ετών.
Ρούμι
Σε καλές συνθήκες αποθήκευσης, ένα κλειστό μπουκάλι μπορεί να μετρήσει κάποιες δεκαετίες ζωής. Με το άνοιγμα όμως ας βιαστούμε να το καταναλώσουμε εντός 5-7 μηνών.
Κρεμώδη ποτά τύπου Baileys
Εδώ έχουμε μια ιδιαίτερη κατηγορία, καθώς η κρέμα μπορεί να γίνει η βάση ανάπτυξης μικροβίων. Συνήθως σε αυτά τα ποτά υπάρχει ημερομηνία λήξης που πρέπει να τηρούμε!
Λικέρ
Όσο περισσότερο ζάχαρη ή χυμό φρούτων περιέχει, τόσο πιο ευαίσθητο γίνεται στο χρόνο. Παρατηρείστε για τυχόν κρυστάλλωση στο πάτο του μπουκαλιού, ή αποχρωματισμό στην επιφάνεια, και εάν τα παρατηρήσετε, αποφύγετέ τη κατανάλωση.
Καθώς ζούμε σε μια χώρα που έχει πολύ μεγάλη ηλιοφάνεια και υψηλές θερμοκρασίες για αρκετούς μήνες το χρόνο, θα πρέπει να δίνουμε μεγάλη προσοχή στην αποθήκευση των ποτών.